Dù bạn là người thế nào, có làm tốt đến đâu thì cũng không tránh khỏi sự phán xét của người khác. Việc phán xét này rất dễ gây ảnh hưởng tiêu cực không chỉ đến người bị phán xét mà còn ảnh hưởng đến năng lượng của những người xung quanh. Vậy phán xét là gì? Thói quen thích phán xét người khác có ảnh hưởng xấu thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé.

Phán xét là gì?

Phán xét là một hành động đánh giá, nhận định hoặc có ý chỉ trích một vấn đề, sự việc hoặc cá nhân nào đó. Phán xét có thể được sử dụng để thể hiện quan điểm cá nhân về một chủ đề hoặc người nào đó, dựa trên các thông tin và bằng chứng có sẵn và thường theo hướng tiêu cực.

Tại sao mọi người lại thích phán xét người khác?

Việc phán xét không chỉ xảy ra ở nơi làm việc, mà nó còn xảy ra thường xuyên ở trường học và đời sống hằng ngày. Nhận được sự phán xét từ người khác là điều không ai có thể kiểm soát. Nhưng sao mọi người lại thích phán xét nhau? Sau đây là một số lý do phổ biến:

1.   Gây sự chú ý

Phán xét người khác khi họ không có mặt ở đó đôi khi giúp người phán xét trở thành tâm điểm để mọi người lắng nghe và trao đổi sôi nổi, dù những lời phán xét đó thường theo hướng tiêu cực. Họ khao khát được chú ý bằng cách chỉ ra những khuyết điểm của người khác.

2.   Cảm thấy bản thân tốt hơn

Phán xét và tạo cảm giác người khác thấp kém để nâng cao bản thân mình lên. Điều này tạo ra sự nhẹ nhõm tạm thời vì họ tự thuyết phục bản thân tin rằng có người khác tệ hơn mình. Từ đó, họ cảm thấy họ ưu việt hơn, quyền lực hơn và có thêm tự tin vào bản thân.

3.   Tạo gắn kết

Đôi khi phán xét một vấn đề là cách để gắn kết những người có cùng suy nghĩ với nhau. Việc mọi người chia sẻ với nhau các quan điểm và đánh giá về một người, sự việc nào đó, họ có cơ hội tìm thấy tiếng nói chung, tạo cảm giác gần gũi, gắn kết với nhau hơn.

4.   Che giấu sự bất an

Có những người chọn cách phán xét người khác để che đi những nỗi bất an và vấn đề của bản thân. Nó cũng tương tự như việc đẩy sự chú ý đến một cá nhân khác thay vì vào bản thân mình để giấu đi những khuyết điểm của mình.

5.   Thói quen

Đối với nhiều người, việc phán xét đã trở thành thói quen và họ cũng không nhận thức được điều này. Họ có thể không nhận ra rằng hành động đó có thể gây ra tổn thương cho người khác.

Điều gì xảy ra khi ta thường xuyên phán xét người khác?

Phán xét không phải là hành động có tính tích cực. Nếu ta thường xuyên phán xét người khác với những người xung thì có thể xảy ra những hậu qua sau:

• Thu hút được sự chú ý nhưng mất đi sự tôn trọng từ người khác vì không ai thích một người lúc nào cũng nói những điều không hay về ai đó.
• Được một nhóm chấp nhận nhưng mất đi lòng tin của các thành viên trong nhóm đó vì họ lo rằng bạn sẽ làm điều tương tự khi họ không có ở đó.
• Tạm thời thoát khỏi sự phán xét của người khác nhưng sẽ đánh mất cơ hội hiểu bản thân và mọi người xung quanh.

Làm thế nào để ngưng phán xét người khác?

1.   Đừng nói xấu người khác

Nếu bạn cảm thấy mình đang nói những điều không hay về người nào đó sau lưng họ, hãy dừng điều đó lại ngay. Hãy tập kiểm soát suy nghĩ của bản thân trong một thời gian, cố gắng nhận ra khi nào bạn đang bắt đầu phán xét người khác.

2.   Học cách thấu hiểu

Thay vì phán xét một người vì điểm nào đó của họ khiến bạn cảm thấy không hay, hãy tập cách thấu hiểu cho họ, tìm nguyên nhân vì sao họ lại thay đổi trở nên như thế. Bạn có thể thử đặt bản thân vào vị trí và hoàn cảnh của họ. Đôi khi những chuyện không hay trong quá khứ của họ đã xảy ra và ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi, suy nghĩ. Vì thế, hãy học cách thấu hiểu cho người khác. Khi ta có sự cảm thông thì thói quen phán xét người khác cũng được đẩy lùi. 

3.   Chấp nhận

Một khi bạn bắt đầu thấu hiểu, hãy tập cách chấp nhận con người của họ thay vì cố gắng sửa đổi. Sự phán xét xảy ra khi ta không đồng ý với quan điểm, ngoại hình hay hành vi của ai đó, nhưng khi ta thấu hiểu và chấp nhận cho họ, sự phán xét cũng không còn. Có những thứ chúng vốn đã như thế, dù bạn có cố gắng đến đâu cũng chỉ có thể thay đổi một chút. Thế nên hãy tập cách chấp nhận hoặc không quan tâm đến chúng.